آران و بیدگل، شهر خانه های تاریخی - چه خبر آنلاین

جهت دریافت خدمات پتینه چیست با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

این شهرستان از شمال به دریاچه نمک و استان های سمنان و قم از غرب به شهرستان کاشان از جنوب به نطنز و از شرق به اردستان محدود و به وسیله دو جاده اصلی به کاشان و شبکه راه های اصلی کشور مرتبط می گردد.

به لحاظ کویری بودن منطقه، 2 هزار کیلومترمربع (31% مساحت شهرستان) را تپه های شنی فراگرفته که در اصطلاح به آن بندریگ می گویند

علاوه بر شغل کشاورزی و دام پروری، قالی آران و بیدگل از شهرت جهانی برخوردار و براساس سرشماری اخیر تعداد دارهای قالی شهرستان بیش از 13 هزار دستگاه است که نمونه ای از ذوق هنری کویرنشینان است.

ملأ حسن آرانی در کتاب توضیح زندگانی خویش به نقل از میرزا صفی قمی در کتاب خلاصه البلدان، آران بن قاسان بن اکبر را که پدر او قاسان کبیر بوده و اساس کاشان را نهاده، بانی و مؤسس قریه آران می داند.

در کتاب محاسن اصفهان و کتاب تاریخ قم، بیدگل را ویگل مخفف ویدگل، وگل و بدگل آمده است که وی به زبان روستایی به معنای شهر آباد، بیدستان شهرستان، اردبیل آرد + ویل = شهر مقدس، بوده و بیدگل به معنای شهر سرسبز و آباد معرفی می گردد.

آران و بیدگل تا اواخر دوره قاجار، دو قصبه عظیم بودند که گرداگرد هریک از این دو، برج و بارو و حصار دفاعی جداگانه ای کشیده شده بود و در مجاورت یکدیگر قرار داشتند. پس از دوران قاجار نیز، براساس قوانین تقسیمات کشوری، هرکدام، دارای شهرداری جداگانه بودند. با توجه به اینکه به مرور زمان و در اثر توسعه شهری، به یکدیگر متصل و در فاصله یک خیابان و یک جهت مشترک قرار گرفتند، در اوایل دهه پنجاه شمسی، در یکدیگر ادغام و از لحاظ قوانین کشوری به صورت یک شهر درآمدند. شاردن، سیاح فرانسوی که در دوران صفویه در قرن یازدهم هجری به ایران سفر و از این ناحیه دیدن نموده است، در سفرنامه خود آورده که در آران 2000 باب خانه و 600 باغ زیبا وجود دارد و 1000 نفر کارگر ابریشم کار در آن به کار و فعالیّت اشتغال دارند.

زبان مردم این شهرستان فارسی رایج اما دارای لهجه های متفاوتی است و زبان آران و بیدگل در زمره زبان های پهلوی قدیم به شمار می رود.

نژاد مردم آران و بیدگل از نژاد اصیل آریایی است و اختلاط آن با نژادهای اقوام مهاجم تازی و ترک بسیار ناچیز بوده است.

آران و بیدگل در طول تاریخ همچون دو یار بوده اند که در ساحل دریای کویر زیسته اند. با وجود آنکه فاصله این دو شهر حداکثر حدود 200 متر است، تفاوت لهجه و آداب و رسوم در آنها آشکار است.

درباره دین و آیین مردم آران و بیدگل تا زمان ظهور مکتب اسلام اطلاع چندانی در دسترس نیست. اما آنچه مسلم است با طلوع خورشید اسلام ساکنان این منطقه از جمله اولین مناطق مرکزی بودند که به اسلام گرویدند و به خاندان رسالت و امامت عشق ورزیده اند.

در شهرستان آران و بیدگل که در محور شمال استان اصفهان واقع شده، علاوه بر بافت های ارزشمند شهری و روستایی، صدها اثر و بنای زیبای تاریخی و ارزشمند اعم از بقاع متبرکه، مساجد، حسینیه ها، تکایا، حمام، آب انبار، قلعه و کاروانسرا، خانه های تاریخی و محوطه های تاریخی وجود دارد که همراه با جاذبه های طبیعی به ویژه دیدنی های کویر (اعم از تپه های بلند و ریگزارها، گونه های گیاهی کویری، حیات وحش) این شهرستان را به یکی از قطب های مهم گردشگری کشور بخصوص درزمینهٔ اکوتوریسم مبدل ساخته است.

کل بناهای ثبت شده این شهرستان در فهرست آثار ملی کشور 128 اثر، آثار طبیعی 2 اثر، میراث معنوی 17 اثر، آثار منقول 2 اثر و تعداد بناهای ارزشمند و واجد شرایط ثبت در شهرستان بیش از 168 اثر است.

این شهرستان دارای دو محوطه ارزشمند و تاریخی در منطقه ویگل و فیض آباد است. در کتاب فرهنگ ایران زمین جلد 22 صفحه 443 وقتی از تاریخ آران و بیدگل سخن می رود، آمده که بنای آران و بیدگل قبل از بنای شهر کاشان بوده و چندین هزار سال قبل در آنجا دریایی بوده است که پس از خشک شدن آن در محلش شهر بنا شده است.

هم اکنون طرح شناسایی آثار تاریخی، طبیعی، فرهنگی، معنوی و منقول شهرستان آران و بیدگل توسط کارشناسان اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان آران و بیدگل در حال انجام است، لذا با تکمیل فرایند شناسایی، تعداد آثار شناسایی شده شهرستان به بیش از آمار فعلی افزایش خواهد یافت، با این وصف با آماده سازی پرونده های ثبتی به منظور ثبت در فهرست میراث فرهنگی کشور اقدام خواهد شد.

مردمی که از اهمیت مواریث و دارایی های فرهنگی، معنوی و هویتی خود به درستی آگاهی داشته باشند، نه تنها هرگز خواسته یا ناخواسته قدمی برای تخریب این آثار ارزشمند بر نخواهند داشت بلکه حفاظت از آن را امری بدیهی برای خود قلمداد می نمایند، که این مهم، اصلی بنیادی در مبارزه با پدیده دلخراش وندالیسم نیز به شمار می رود.

* کارشناس ارشد میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان