ادرار تیره رنگ نشانه چیست؟

به گزارش چه خبر آنلاین، ادرار یکی از راه های دفع مواد اضافی و سموم مانند متابولیت ها از بدن است؛ متابولیت ها همان مواد حاصل از سوخت و ساز سلول ها و الکترولیت ها در بدن است. دفع ادرار مسئله بسیار مهمی است، زیرا هرگونه اختلال در آن می تواند سلامت انسان را به خطر بیندازد. در این خصوص حجم و رنگ ادرار شما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاهش و افزایش حجم ادرار و تغییر رنگ آن می تواند بیانگر یکی از بیماری های مختلف موجود در بدن شما باشد. البته باید دقت داشتت که تنها با درنظر گرفتن ظاهر ادرار نمی توان بیماری را تشخیص داد. تغییر در رنگ، حالت یا حجم ادرار یک نشانه یا کلید تشخیصی است که فرد را مجبور به بررسی به وسیله پزشک و انجام آزمایش های مربوطه از جمله بررسی ادرار می نماید. در این مطلب قصد داریم تغییرات ظاهری ادرار را مورد بررسی قرار دهیم و شما را با انواع ادرارها از جمله ادرار تیره رنگ آشنا کنیم.

ادرار تیره رنگ نشانه چیست؟

ادرار طبیعی چه ویژگی هایی دارد؟

ادرار شما در حالت طبیعی باید کاملاً شفاف باشد، به طوری که بتوان نوشته هایی که روی یک کاغذ نوشته شده است را از پشت ظرف شیشه ای حاوی ادرار مشاهده کرد. رنگ ادرار نیز در صورتی که شما آب کافی نوشیده باشید می تواند بی رنگ تا زرد ملایم باشد. اگر فرد در طول روز آب کمتری مصرف نموده باشد، ادرار غلیظ تر و رنگ زرد آن تیره تر می گردد، اما به هر حالت شفافیت خود را حفظ می نماید. حجم ادرار نیز با توجه به مقدار مصرف مایعات و الکترولیت ها متغیر است. برای مثال یک فرد 70 کیلوگرمی می تواند در طول روز به طور میانگین بین 2 تا 2.5 لیتر دفع ادرار داشته باشد. با درنظر گرفتن حجم مثانه در حالت پر که حجمی معادل 300 تا 400 سی سی دارد این فرد باید در روز 4 تا 5 بار ادرار کند. البته مقدار ادرار به فصول سال نیز بستگی دارد.

رنگ های مختلف ادرار و بیماری وابسته به آن ها

برخی از عوامل و امراض می توانند رنگ ادرار شما را تغییر دهند که در ادامه به مهم ترین این تغییرات در رنگ ادرار اشاره می کنیم و رنگ های مختلف ادرار را مورد آنالیز قرار می دهیم.

1. ادرار قرمزرنگ

رنگ ادرار می تواند بسته به شرایط فرد به چند دلیل قرمز گردد. یکی از این عوامل دفع گلبول قرمز موجود در خون به وسیله ادرار است. برای مثال سنگ موجود در مجاری ادراری می تواند در جهت دفع خود خراش هایی ایجاد کند و باعث خونریزی در مجاری ادراری گردد. این خون، رنگ ادرار را قرمز می نماید. علاوه بر وجود سنگ های موجود در مجاری ادراری وجود سرطان ها در این ناحیه مثل سرطان مثانه و بعلاوه بزرگی پروستات نیز می توانند باعث دفع خون به وسیله ادرار و قرمز شدن رنگ ادرار شوند. علاوه بر این عوامل تصادف کردن، زمین خوردن، ضربه و مشت یا لگد به ناحیه شکم و مثانه نیز می تواند با دفع خون در ادرار همراه گردد. اختلالات و بیماری های کلیوی مثل گلومرونفریت (التهاب فیلترهای کلیه) نیز می تواند ادرار را خون آلود و قرمزرنگ کند. برخی از دارو ها نیز به واسطه آسیب هایی که به کلیه وارد می نمایند، رنگ ادرار را به قرمز تغییر می دهند.

جالب است بدانید که ادرار قرمزرنگ همیشه براثر خونریزی پدیدار نمی گردد و گاهی دفع متابولیت های وابسته به عضلات (میوگلوبین) نیز عامل ایجاد ادرار قرمز رنگ است. برای مثال ورزش های خیلی سنگین، ضربه های شدید، آسیب به عضله، برق گرفتگی و برخی از بیماری ها می توانند باعث از بین رفتن قسمت هایی از عضله و دفع متابولیت های حاصل از آن در ادرار شوند که به این حالت میوگلوبینوری گفته می گردد. علاوه بر آن عفونت های ادراری نیز باعث قرمز شدن رنگ ادرار می شوند. در هر صورت این تغییر رنگ نشانه مهمی است و حتماً باید دلیل آن با آزمایش ادرار معین گردد.

2. ادرار آبی رنگ

اگر تحت درمان های دارویی سنگین بوده اید، رنگ ادرار می تواند به آبی روشن تغییر کند ولی در کل این رنگ ادرار بسیار نادر است. رنگ های خوراکی نیز می توانند از جمله عوامل شکل گیری این رنگ غیرمعمول ادرار باشند. پس مراقب آنچه می خورید باشید.

3. ادرار رنگ زرد روشن

رنگ زرد روشن ادرار نشانه ای خطرناک و هشداردهنده محسوب نمی گردد. این رنگ می تواند به این مسئله اشاره داشته باشد که بدن قادر به ذخیره ویتامین B و ویتامین C بیشتر برای بلندمدت نیست. از این رو، تغییر رنگ هنگام انتقال ادرار رخ می دهد.

4. ادرار نارنجی رنگ

در حالتی که رنگ ادرار فرد نارنجی باشد این شرایط می تواند در اثر دو عامل شکل گرفته باشد. شما ممکن است با کم آبی شدید بدن روبرو شده و یا غذایی بسیار شور مصرف نموده باشید. رنگ نارنجی ادرار می تواند نشانه ای از شکل گیری یک تومور و تحت فشار قرار گرفتن مجرای صفراوی باشد. ابتلا به زردی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. درنتیجه، نسبت به رنگ نارنجی ادرار بی تفاوت نباشید و در صورت مشاهده ادرار با این رنگ خاص به پزشک مراجعه کنید.

5. ادرار قهوه ای رنگ

زمانی که ادرار فرد قهوه ای رنگ می گردد به معنای افزایش دفع بیلی روبین و اختلال در کبد است. برای مثال یکی از اولین علائم و نشانه های ابتلا به هپاتیت نوع A. می تواند قهوه ای شدن رنگ ادرار باشد. بیلی روبین ماده ای است که از تجزیه سلول های قرمز خون در کبد حاصل می گردد. البته هر زمانی که به دلیل دفع بیلی روبین فرد دچار ادرار تیره رنگ می گردد، مدفوع او نیز باید بی رنگ یا کمرنگ گردد، زیرا باکتری ها بیلی روبین را در روده تجزیه می نمایند و در اثر این تجزیه رنگ سفید به مدفوع می دهند. این 2 نشانه همراه با هم (تیره شدن رنگ ادرار و بی رنگ شدن مدفوع) وجود اختلال کبدی را ثابت می نماید. کیسه صفرا نیز بخشی از کبد است، بنابراین اگر دچار اختلال گردد، رنگ ادرار را تغییر می دهد. برای مثال اگر فرد سنگ صفرا داشته باشد و این سنگ خروجی مجرای مشترک کبدی را ببندد، ادرار تیره رنگ می گردد.

6. ادرار صورتی رنگ

وجود ادراری با رنگ صورتی ممکن است نشانه و علامتی از وجود خون به مقدار کم یا متابولیت های حاصل از دفع ماهیچه باشد. البته دقت کنید که مصرف برخی از مواد غذایی مثل چغندر نیز می تواند رنگ ادرار را صورتی یا حتی قرمز کند.

7. ادرار سبز رنگ

وجود ادرار سبز رنگ در بین افراد خیلی شایع نیست. با این حال عوامل مختلفی مثل مصرف داروهای ضدافسردگی، بیماری پارکینسون یا حتی مصرف برخی مواد غذایی نیز می توانند رنگ ادرار را سبزرنگ نمایند.

ادرار تیره رنگ، کدر و بدبو نشانه چیست؟

کدر شدن ادرار می تواند علامتی از وجود انواع عفونت ها در دستگاه ادراری فرد باشد که دلیل آن دفع بالای سلول های التهابی است. به طور کلی، عفونت های ادراری می توانند باعث کدر شدن، بدبو شدن یا حتی تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز شوند.

ادرار کف آلود نشانه چیست؟

ادرار کف آلود می تواند نشانه دفع پروتئین به مقدار بالا براثر مسائل کلیوی مثل بیماری گلومرولونفریت ها باشد. البته این حالت یکی از علامت های دیررس اختلال کلیوی است. به این معنی که فرد بیمار حتماً تا قبل از ابتلا به ادرار کف آلود، به واسطه علائم دیگر مثل ورم پا، پف دور چشم و غیره متوجه بیماری خود شده و احتمالاً تحت آنالیز و درمان است.

آیا تغییر رنگ ادرار همیشه نشانه بیماری است؟

رنگی که ادرار دارد می تواند به دلیل مصرف برخی از مواد غذایی رنگدانه دار و گروهی از دارو ها و حتی مولتی ویتامین ها نیز تغییر کند. دارو ها و متابولیت های آن پس از مصرف به چند شکل از بدن دفع می شوند؛ یکی از این راه ها دفع کبدی است که به وسیله صفرا و مدفوع کردن انجام می گردد و راه دیگر دفع کلیوی و به وسیله ادرار است. خیلی از دارو ها به طور همزمان دفع کبدی و کلیوی دارند. برای مثال یک دارو ممکن است 70 درصد دفع کلیوی و 30 درصد دفع کبدی داشته باشد یا برعکس. هر دارویی که دفع غالب آن به وسیله کلیه باشد، ممکن است رنگ ادرار را تغییر دهد. برای مثال داروی فنازوپیریدین یکی از داروهای معروفی است که در صورت مصرف منجر به ادرار تیره رنگ می گردد. این دارو نوعی مسکن است که به طور کوتاه مدت برای سوزش ادرار تجویز می گردد. ریفامپین از جمله دیگر داروهایی است که رنگ ادرار را تغییر می دهد. این دارو اغلب برای درمان سل ریوی استفاده می گردد. در هر صورت پزشکان باید هنگام تجویز این دارو ها بیمار را از تغییر رنگ احتمالی ادرار آگاه سازند تا باعث بروز نگرانی بی مورد در فرد بیمار نگردد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

همانطور که گفتیم تغییر رنگ ادرار می تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از دلیل کم آبی بدن گرفته تا عفونت ها، سنگ یا تومور کلیه، بیماری هایی مثل گلومرولونفریت و تب های گذرا براثر آنفلوانزا های گوناگون همگی می توانند رنگ ادرار را تغییر داده و به دفع ادرار تیره رنگ منجر شوند. به هر حال این تغییر رنگ ادرار همیشه در صورت مشاهده احتیاج به آنالیز پزشکی و انجام آزمایش ادرار دارد، مگر اینکه فقط ناشی از کم آبی بدن باشد.

آشنایی جزئی با آزمایش های ادرار

آزمایش های ادرار را می توان به سه گروه تقسیم کرد؛ آزمایش رندوم ادرار معمولاً به صورت صبحگاهی انجام می گردد و معمولاً اساس و پایه ای برای آزمایش های اختصاصی تر است. آزمایش ادرار 24 ساعته نیز برای مقدار گیری و آنالیز عوامل مختلف مثل مقدار دفع موادی از جمله پروتئین، کلسیم، سدیم، اگزالات، پتاسیم و… انجام می گردد. برای این آزمایش ظرفی در اختیار فرد قرار می گیرد که باید طی یک شبانه روز ادرار خود را داخل آن بریزد. البته برای آغاز آزمایش باید ادرار اول بعد از بیدار شدن از خواب را دور ریخت، زیرا این ادرار از شب قبل در مثانه جمع شده، اما بعد از آن تا اولین ادرار صبح فردا باید تمام ادرار را درون ظرف منتقل کرد و آن را به آزمایشگاه تحویل داد

یکی دیگر از انواع آزمایش های ادرار، کشت ادرار است که برای آنالیز عفونت موجود در مجاری انجام می گردد. در این آزمایش، ادرار در محیط مناسب کشت قرار می گیرد تا معین گردد آیا باکتری در آن رشد می نماید یا نه؟ حاضر شدن جواب این آزمایش ممکن است تا 72 ساعت طول بکشد.

منبع: مجله انگیزه
انتشار: 28 آذر 1400 بروزرسانی: 28 آذر 1400 گردآورنده: chekhabaronline.ir شناسه مطلب: 1103

به "ادرار تیره رنگ نشانه چیست؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "ادرار تیره رنگ نشانه چیست؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید