نگاهی به شرایط فرهنگ و ادبیات - چه خبر آنلاین

این شاعر و منتقد ادبی در گفت وگو با خبرنگاران، درخصوص شرایط فرهنگ و ادبیات در دولت دوازدهم اظهار کرد: شرایط که چندان مطلوب نبود، شاید در برخی گذرگاه ها اتفاقاتی افتاده باشد ولی به طور کلی در شرایط فرهنگی، با آمدن کرونا و با وجود مسائل دیگر اتفاقات زیادی در همه ابعاد از سینما و تئاتر گرفته تا شعر و ادبیات داستانی نیفتاده است. البته در حوزه کتاب، کتاب هایی که از گذشته بوده، تتازه چاپ شده و این حرکت خوبی است.

او سپس با اشاره به تاثیر منفی فضای مجازی و مسائل مالی در شرایط چاپ و نشر، گفت: من کتاب نقدی دارم که سه چهار سال است در دست ناشر مانده و می گوید که پول ندارد کاغذ بخرد. این نشان می دهد آن چیزی که جامعه فرهنگی نیازمند آن است، اتفاق نیفتاده تا این که خیلی از دوستان اهل قلم یا فوت کردند یا از ایران رفتند. در نتیجه ما اگر بخواهیم فضایی را از مسائل فرهنگی تجسم کنیم، متاسفانه مطلوب نیست و این به عوامل مالی وابسته بوده و وقتی پول نباشد و گرانی باشد، طبیعی است که در تمام ابعاد زندگی فرهنگی و اجتماعی تاثیر می گذارد چون این ابعاد زنجیروار و به هم چسبیده هستند.

محمود معتقدی اضافه نمود: مثلا بنده نوعی مدت هاست که روزنامه نمی خرم چون روزنامه گران شده. در حوزه کتاب هم همین است، قیمت ها خیلی بالا رفته چون ابزار اولیه تهیه کتاب، چاپ و پخش آن گران شده است. در نتیجه این گرانی و تورمی که ابعاد آن روزبه روز وسیع تر می گردد و پاسخی هم برای آن نیست، در همان دوره چهارساله دولت آقای روحانی هم خودش را نشان داد؛ به خصوص در این دو سال آخر که اصلا هیچ امیدی هم نبود و خیلی از شرایط مسائل فرهنگی مثل تئاتر، سینما و کتاب هم تحت تاثیر کرونا و تا حدی مباحث فضای مجازی بود و همه این ها آن نتیجه نامطلوب را داده است.

او در عین حال با بیان این که در حال حاضر تیراژ کتاب ها به 100 و 200 نسخه رسیده است، گفت: خیلی از کتاب ها، به خصوص در حوزه شعر از جیب مبارک خود شاعران جوان چاپ می گردد که نمی توانند آن ها را هم پخش نمایند. با نگاه به همه این ها که هر کدام یک تکه از پازل مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه است، می توان گفت آن چنان که باید شرایط مطلوب نیست و این فضا به هر حال در کل خواسته های فرهنگی جامعه تاثیر می گذارد و در نتیجه می بینیم که تیراژ کتاب ها بسیار پایین است و جوایز ادبی کمتر دیگر دیده می شوند و ریسک چاپ کتاب برای ناشران مسئله خیلی مهمی شده است که هر کتابی را چاپ نمی نمایند؛ به خصوص شعر.

معتقدی سپس بیان نمود: حتی نام احمد شاملو، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری هم در جامعه فرهنگی اشباع شده است؛ کمتر کتابی از آن ها درمی آید که هم تکراری نباشد و هم گذشته شان را با خود داشته باشد. در نتیجه اگر میانگین بگیریم، تا آن جا که من کتاب، ادبیات و نقد را تعقیب می کنیم، شرایط فرهنگ گاهی حتی از میانه هم پایین تر بوده است.

این شاعر در ادامه به دو عامل مهم در شرایط فرهنگی اشاره و اظهار کرد: دو کیس مهم در این راه وجود دارد؛ یکی برنامه ریزی و دیگری اقتصاد. وقتی کار این دو لنگ باشد، هیچ کس نمی تواند کاری کند. به نظر من، دو خاستگاه اصلی در هر برنامه فرهنگی، مالی و اجتماعی، برنامه ریزی و امکان مالی است. باید دید آقایانی که آمده اند چه برنامه هایی در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارند. باید پیش داوری نکرد اما در عین حال مثل این که قرار است همان فضای سه چهار سال پیش را طی کند.

محمود معتقدی در خاتمه و در پاسخ به پرسشی در مورد انتظاراتش از دولت تازه گفت: من هیچ شناختی از این آقایان ندارم. سینما و تئاتر که هنوز تعطیل است، کتاب ها هم که نصفه و نیمه درمی آید. باید صبر کرد تا شرایط این آقایان که در حوزه فرهنگی هستند، روشن گردد تا دید چه خاستگاه ها و برنامه هایی دارند اما به همین شکل که نگاه می کنیم، می بینیم هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است.