خطر بیخ گوش محله - چه خبر آنلاین

خبرنگاران- نصیبه سجادی: 11 کارگری هم که آتش نشانان ایستگاه 28 با هزار رنج و سختی از دل شعله های آتش بیرون کشیدند، در یکی از کارگاه های محله ابوذر یا محله های دیگر مشغول کسب و کار شده اند. کارگاه مبلمانی هم که سال گذشته در محله یافت آباد دچار حریق شد، دوباره رونق گرفته و چرخش می چرخد، اما نه این کارگاه های حادثه دیده و نه کارگاه های صنعتی و تجاری دیگری که در املاک مسکونی منطقه فعالیت می نمایند، هیچ یک از استانداردهای ایمنی را ندارند و شاید بارها و بارها چنین حوادث ناگواری تکرار گردد. صاحبان این کارگاه ها برای بی احتیاطی های خود هزار دلیل و برهان می تراشند و مسئولان ایمنی و آتش نشانی هم صدها دلیل می شمارند که باید برای این مشکل تدبیری اندیشید. در گزارش زیر به شرایط این کارگاه ها پرداخته ایم و در گفت وگو با اهالی دلایل فعالیت غیرقانونی این واحدهای تجاری را آنالیز نموده ایم.

حدود یک دهه پیش مبلمان و سرویس های چوب زیبا و خوش نقش و نگار بازارمبل یافت آباد در کارگاه های کوچک و عظیمی که در همین بازار قرار داشت فراوری می شد، اما با ساماندهی بازار و انتقال مراکز فراوریی به خارج از منطقه، کارگاه های خیابان یافت آباد شرقی به نمایشگاه و یا انبار وسایل چوبی تبدیل شد. با گذشت زمان، بسیاری از فراورینمایندگانی که می خواستند با هزینه ای پایین تر در این بازار پر سود سهمی داشته باشند، در خانه های قدیمی و فرسوده مجاور بازارکارگاه فراوری محصولاتشان را دایر کردند و در سال های اخیر تعداد این کارگاه ها در کوچه پسکوچه های اطراف بازار مبل افزایش چشمگیری پیدا نموده است. املاک کوچه های 8 متری محله یافت آباد که برای تردد وسایل نقلیه مناسب تر هستند، اغلب مورد توجه کاسبان صنف مبلمان قرار می گیرند. کوچه 8 متری شهید مختاری یکی از این کوچه هاست. در این کوچه ردیفی از خانه های قدیمی و فرسوده وجود دارد که در بسیاری از آنها حیاط و ساختمان مسکونی به عنوان انبار یا کارگاه فراوری و تعمیر سرویس چوب و راهرو خروجی و طبقه پایین خانه به عنوان فروشگاه استفاده می گردد. محمد قاسمی ساکن خیابان شاندیز است و می گوید: بسیاری از کسانی که توان ساخت وساز خانه های فرسوده خود را نداشتند املاکشان را به فراورینمایندگان بازار مبل اجاره دادند و از این محل نقل مکان کردند. خانه های مسکونی بدون مناسب سازی و رعایت نکات ایمنی به مکان های تجاری تغییر کاربری داده اند. قاسمی می گوید: بسیاری از فراورینماینده ها حتی کپسول آتش نشانی برای کارگاهشان تهیه نمی نمایند. گاهی اوقات و به ویژه در فصل سرما آتش سوزی های کوچکی در این کارگاه ها پیش می آید که اگر به وسایل ایمنی مجهز باشند خیلی زود مهار می گردد، اما به دلیل بی احتیاطی کاسبان و وجود مواد قابل اشتعال در کارگاه خیلی زود به آتشی عظیم تبدیل می گردد.

• شلوغی و سرو صدا، علت کوچ اجباری

غلامعلی شیخ ها تا چند سال پیش در کوچه شهید مختاری زندگی می کرد و با افزایش اجاره بهای کارگاهش در خارج از شهر منزلش را به کارگاه تعمیر و فراوری مبلمان تبدیل نموده است. شیخ ها می گوید: سروصدا و شلوغی کوچه آسایش را ازخانواده ام سلب نموده بود و تمایلی نداشتند اینجا سکونت داشته باشند. پس از آنکه موجر کارگاه فراوریی ام اجاره ملکش را به اندازه 2 برابر قیمت سال پیش افزایش داد، تصمیم گرفتم خانه ام را به عنوان کارگاه استفاده کنم.

• تخلفاتی دور از چشم

آتش سوزی تنها خطری نیست که دارایی و جان افراد شاغل در این کارگاه های غیرمجاز را تهدید می نماید و چیدن غیراصولی و ناایمن ابزارهایی مانند الوار در فضای محدود و استفاده از دستگاه های نجاری در مکان نامناسب کارگران را در معرض انواع آسیب های جسمی قرار می دهد، بلکه یکی از دلایلی که سبب می گردد اهالی محله یافت آباد دردسرهای زندگی در کنار این کارگاه های پرخطر و دردسرساز را تحمل نمایند معذوریت ها و ملاحظات همسایگی است.

مریم امیری یکی از اهالی محله یافت آباد است و می گوید: استفاده از خانه های مسکونی به عنوان مراکز تجاری تخلف است و اگر در این املاک فرسوده حادثه ای رخ دهد، نه تنها افراد شاغل در این کارگاه ها، بلکه ساکنان املاک مجاور آسیب می بینند. چنین اتفاقاتی بارها پیش آمده، اما باز هم برای ملاحظات همسایگی و هم محله ای بودن روی تخلف آنها سرپوش می گذاریم. کارگاه های فراوری کفش، پوشاک و تابلوسازی را که به فضای محدودتری احتیاج دارند تقریباً در همه محله های منطقه می توان یافت، با این تفاوت که در محله زمزم و زهتابی در پشت درهای بسته خانه های فرسوده کفش ها، لباس ها و تابلوهای رنگارنگ و زیبا فراوری می شوند و در محله های دیگر، اغلب پارکینگ خانه و مجتمع های آپارتمانی به عنوان کارگاه مورد استفاده قرار می گیرد. خیابان های شهید فریدون احمدی، سجاد شمالی، سجاد جنوبی، شهید متین، شهید تقوایی و شهید قفیلی از خیابان هایی هستند که در قلب بافت مسکونی آنها نمونه های فراوانی از این کارگاه ها فعالیت می نمایند. مالکان این کارگاه ها عادت نموده اند به دور از چشم ناظران به کار خود مشغول باشند و کمتر اتفاق می افتد گذر کارشناس یا بازرسی به آنجا بیفتد.

• خرید لوازم ایمنی، هزینه اضافه!

در این فراوریی ها از خبرنگار و گزارشگر به گرمی استقبال نمی گردد، اما وقتی به نام مشتری به داخل کارگاهشان پا بگذارید، فقط اندکی دقت در شرایط کارگاه کافی است که احساس کنید اینجا حادثه به اندازه چشم بر هم زدنی با کارگران فاصله دارد.

یکی از کارگاه های فراوری کفش خیابان شهید غلامرضایی به پیرمرد مهربانی تعلق دارد که از سال ها پیش پیشه اش فراوری کفش است. وقتی به عنوان مشتری به کارگاه او سرکی کشیدیم، سیم های برق آویخته از سقف کارگاهش که در زیرزمین خانه ای قدیمی قرار داشت، نخستین چیزی بود که جلب توجه می کرد. کارگاه با وجود روشنایی روز تاریک و نمور است و جریان برق لامپ 60 واتی که فضای سیاه و دودزده سالن کارگاه را روشن می کرد، با فشردن دوشاخه ای در پریز روی دیوار قطع و وصل می شد. وقتی از پیرمرد دلیل کاسبی در زیرزمین این خانه کلنگی و فرسوده را می پرسیم، ماجرای کاسبی پرفراز و نشیب و ورشکستگی 10 سال پیش خود را تعریف می نماید و می گوید: مجبور شدم به اینجا قناعت کنم تا با سرمایه اندکی که برایم مانده بود روزی خودم و کارگرانم را درآورم. اگر بخواهم به یک گوشه اینجا دست بزنم هزار خرج دیگر باز می گردد. دستم خالی است، نمی توانم حتی برق کشی آن را درست کنم. آن طور که خودش می گوید، حتی زمانی که کارگاه عظیمی در اطراف منطقه را اداره می کرد خرید وسایلی مانند کپسول آتش نشانی را هزینه اضافه و غیرضروری می دانست.

• کارگاه های کفش، رکورددار حریق

علی علینژاد از آتش نشانان ایستگاه های منطقه است. او می گوید: در چند سال اخیر بالاترین آمار حریق و آتش سوزی منطقه در خیابان های زمزم و شهید متین اتفاق افتاده است. این حوادث در کارگاه های فراوری کفش بیشتر مشاهده می گردد و اغلب اتصال جریان برق، قرار دادن چسب در مجاورت آتش و بی احتیاطی کارگران در استفاده از وسایل گرمایشی غیرایمن منجر به حادثه می گردد.

این آتش نشان باتجربه تهیه شناسنامه برای اماکن پرخطر و هشدارهای مکرر به مالکان این مکان ها را از اقدامات آتش نشانی برای پیشگیری از وقوع حوادث ذکر می نماید و می گوید: اگر شهرداری بر فعالیت چنین فضاهایی نظارت بیشتری داشته باشد و مالکان، خود را به رعایت موارد ایمنی و تجهیز کارگاه هایشان موظف نمایند کمتر شاهد اتفاقات ناگوار هستیم. او آموزش همگانی و الزام مالکان املاک مسکونی تجاری و مسکونی به تهیه لوازمی مانند کپسول اطفای حریق را لازم می داند. علینژاد می گوید: غیرمجاز بودن فعالیت کارگاه های صنعتی که در املاک مسکونی دایر هستند سبب شده آمار و اطلاعات کاملی از شرایط ایمنی آنها موجود نباشد، اما نکته قابل توجه رشد روزافزون این کارگاه ها به ویژه در محله های یافت آباد و زمزم است که لزوم نظارت و به میدان آمدن قانون را افزایش می دهد. این نظارت و کنترل شاید در نگاه اول چوب گذاشتن لای چرخ فراورینمایندگان کم بنیه و ضعیف به نظر برسد، اما اهمیت امنیت و ایمنی محیط کار در حفظ جان و سرمایه افراد ضرورت مداخله و ساماندهی قانونی این کارگاه ها را روشن می نماید. ضرورتی که هرچه انجام آن به تأخیر بیفتد امکان پیشامدهایی مانند حوادث فراوریی کفش محله ابوذر را افزایش می دهد.