بهینه سازی ساختار بازار انرژی در دستور کار قرار گیرد - چه خبر آنلاین

به گفته صالحی ما سال ها به قرارداد گاز 30 سنتی با ترکیه فخر می فروختیم ولی اخیراً یکی از مقامات ترک گفته که در دوره بعدی قرارداد گاز با ایران با قیمت 13-15 سنت امضا خواهد شد. یعنی آنها شرط تعیین می نمایند نه ما.

صالحی گفت: سیاست های اتخاذشده در حوزه گاز باعث شده که ما نتوانیم نقش خوبی در بازار گاز ایفا کنیم؛ زمانی طرح انتقال گاز به هندوستان را دنبال می کردیم ولی الآن به نظر می رسد که باید در سیاست های خود تأمل کنیم. حتی بعضی از صدور برق به جای گاز صحبت می نمایند. اگر سیاست های جامعی در منطقه در حوزه گاز ایفا می کردیم حتماً شرایط تفاوت می کرد.

موضوع دوم که در نشست کمیسیون انرژی اتاق ایران با حضور اعضای این کمیسیون آنالیز شد، برق امید بود. قرار است دولت به 30 میلیون نفر برق مجانی بدهند. صالحی گفت در این حوزه ما باید به سمت واقعی سازی قیمت ها حرکت کنیم. در بستر واقعی سازی اقتصاد است که می توانیم به رشد حوزه های متعدد اقتصادی چشم بدوزیم؛ اینکه اقتصاد رشد کند و مازاد آن به دست مردم برسد و سهم مردم در اقتصاد بالاتر برود.

او به سه بخش در حوزه برق اشاره نمود: برق حوزه صنایع، برق مورد استفاده در ساختمان های تجاری- اداری و برق ساختمان های مسکونی. دولت می خواهد برق ساختمان های مسکونی را به سمت سوبسید بیشتر ببرد و اگر هر خانواری میزان مصرفش از 80-100 کیلووات بالاتر نرود می تواند از طرح برق مجانی استفاده کند. اما برای برق مصرفی در حوزه صنعت دولت می خواهد به وسیله ارائه آن در بورس انرژی به سمت آزادسازی اقتصادی حرکت کند. البته در بعضی از کشورها مثلا در ترکیه هم برای مصرف کمتر از 1400 کیلووات دولت سوبسید می دهند.

صالحی گفت که در چنین شرایطی باید بخش خصوصی پروژه های خود را در حوزه های متعدد بهینه سازی آماده نمایند.

بعد از آن آرش نجفی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران به موضوع آزادسازی انتقاد نموده و گفت که آزادسازی قیمت ها، با انرژی ارزان و نوع و میزان سوبسید قابل مقایسه نیست. بحث آزادسازی قیمت در کنار اعمال مدیریت نامناسب به بحران ها دامن می زند. این رویه ها باعث افزایش تورم شده و قدرت خرید جامعه را نشانه می گیرد و بار دیگر در ادامه گرانی و تورم اعمال دوباره سوبسید می گردد و این چرخه باطل تکرار خواهد شد و منظور ما از آزادسازی افزایش قیمت نیست.

نجفی تأکید کرد که اگر هم زمان امکانات، تکنولوژی ها و سیستم بهره وری به کار گرفته نگردد اتفاق مناسبی نخواهد افتاد.

بعد از آن صالحی گفت که آزادسازی اقتصادی باید در کنار واقعی سازی اقتصاد مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم با طراحی و اجرای پروژه های بهینه سازی از تبعات اقتصادی این حوزه بکاهیم. درواقع اگر تقاضا کم گردد، اصلاح ها به سختی رخ خواهد داد

صالحی به برنامه سوم توسعه اشاره نمود و گفت که این برنامه در راستای اهداف اقتصاد آزاد حرکت خوبی داشت اما بعدها متوقف شد. در آن برنامه ما دیدیم که با فرایند آزادسازی اقتصاد تورم کنترل شده و میزان رشد بالاتری رفته و در همان زمان تقاضا و حقوق مردم و کارمندان هم بالا رفته بود. همه این اصل را می دانند تا مردم قدرت خرید نداشته باشند، اصلاح اقتصادی سخت خواهد بود. در بستر مناسب بهینه سازی رخ می دهد.

بعد از آن محمد جهرمی، دیگر عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران از بازی سیاسی ترکیه در حوزه گاز گفت؛ در سال 1996 کشورهای شرق مدیترانه توافقی امضا کردند که ترکیه عضو آن نبود و حالا با پیدایش گاز ترکیه با این ابزار بازی سیاسی می نماید وگرنه ایران در آینده هم می تواند رد بازار گاز نقش آفرینی جدی داشته باشد. اگرچه مدام فرصت های طلایی از بین می رود؛ در حوزه گاز می توان امیدوار بود؛ اگر مسائل سیاسی حل می شد فکر می کنم برای آینده ایران هنوز گاز شانس باشد.

فریدون اسدی مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران از تأثیر سفر الکاظمی به آمریکا در روی مبادلات گاز ایران و عراق گفت؛ ممکن است در آینده بازار انرژی ایران به عراق تهدید گردد و سیاست گذاران ما باید به این مسائل توجه نمایند.

بعد از آن علی شمس اردکانی از زودگذر بودن فرصت ها گفت؛ اینکه ما خود را در جایی قرار داده ایم که زود فرصت ها را از دست می دهیم؛ بالاخره شرایط انرژی دنیا در حال تغییر است و باید خود را با نیازها و تکنولوژی های نوین همراه کنیم. الآن مثل گذشته نیست که اسامی شرکت های حوزه انرژی در لیست 10 یا 100 شرکت برتر دنیا باشد.

او از بروکراسی و کلیپتوکراسی حاکم بر بازار انرژی انتقاد کرد و گفت در دوره بروکراسی و فساد نمی توان خیلی به توسعه بازارهای انرژی و دانش و تکنولوژی نوین و چابک سازی امیدوار بود.

بعد از آن جلال دهنوی، درباره آیین نامه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست صحبت کرد. او در این نشست ابتدا بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست را معرفی نموده و از تحول این بازار در حوزه بهینه سازی انرژی و محیط زیست در بخش ساختمان گفت. این تحول درنتیجه آیین نامه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست انجام خواهد شد که شورای عالی انرژی در سی ام بهمن ماه 1396 آن را صادر نموده است.

دهنوی از اهمیت گواهی صرفه جویی انرژی گفت که مانند اوراق بهادار است؛ اوراق بهاداری که نشان دهنده حق مالکیت بر مقدار تعیینی از میزان انرژی صرفه جویی شده از یک حامل انرژی بر اساس گزارش امکان سنجی (توجیه فنی، اقتصادی، اقتصادی و زیست محیطی) طرح صرفه جویی انرژی در یک دوره زمانی تعیین بوده، توسط نهادهای تخصصی و فنی بهینه سازی انرژی و محیط زیست با تأیید کمیسیون صرفه جویی انرژی صادرشده و در بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست قابل معامله است.

او ادامه داد: بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، یک برنامه سیاست سقف و تجارت محیط زیستی است که شامل الزامات بهینه سازی انرژی در خصوص توزیع نمایندگان و خرده فروشان انرژی و جمعیت عظیم مصرف نمایندگان نهایی می گردد.

به گفته دهنوی درباره طرف های تنظیم گر مقررات عبارتنداز : هیئت نظارت - شورای عالی انرژی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بخش مدیریت اجرایی - کمیسیون صرفه جویی انرژی، مؤسسات و سازمان های زیر نظر کمیسیون صرفه جویی انرژی (سازمان برنامه وبودجه، سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت (ایفکو)، سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) و سازمان ملی استاندارد)، ساختار سازمان یافته بازار (بورس انرژی، سازمان بورس و اوراق بهادار، شورای عالی بورس و اوراق بهادار، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه ایران و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران)، مؤسسات تأمین اقتصادی و اوراق بهادار (بانک ها و نهادهای اقتصادی مرتبط با ساختمان، صندوق توسعه ملی، بازارساز تعیین شده، صندوق گردشی سبز، صکوک سبز و نظایر آن).

به گفته دهنوی طرف های ملزم در این طرح هم عبارت اند از: هیئت نظارت - شورای عالی انرژی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بخش مدیریت اجرایی - کمیسیون صرفه جویی انرژی، مؤسسات و سازمان های زیر نظر کمیسیون صرفه جویی انرژی (سازمان برنامه وبودجه، سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت (ایفکو)، سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) و سازمان ملی استاندارد)، ساختار سازمان یافته بازار (بورس انرژی، سازمان بورس و اوراق بهادار، شورای عالی بورس و اوراق بهادار، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه ایران و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران)، مؤسسات تأمین اقتصادی و اوراق بهادار (بانک ها و نهادهای اقتصادی مرتبط با ساختمان، صندوق توسعه ملی، بازارساز تعیین شده، صندوق گردشی سبز، صکوک سبز و نظایر آن).

دهنوی ضرورت پروژه بهینه سازی انرژی و محیط زیست در ساختمان ایران را چنین تبیین کرد: ایران دارای دومین ذخایر عظیم گاز طبیعی و چهارمین ذخایر نفتی در دنیا است. همچنین ایران با داشتن 15 درصد ذخایر گاز اثبات شده در دنیا و 10 درصد از ذخایر نفتی، یک ابرقدرت انرژی محسوب می گردد. از طرف دیگر، شدت انرژی ایران سه برابر میانگین دنیای و 5/ 2 برابر میانگین خاورمیانه است. بخش مسکونی 50/34 درصد از کل مصرف ملی گاز طبیعی ایران را تشکیل می دهد. مصرف انرژی در بخش ساختمان ایران طی 15 سال گذشته بیش از 3 درصد در سال رشد داشته است. در حال حاضر، این بخش مصرف نماینده 35 درصد از کل مصرف انرژی در کشور است.

او ادامه داد: میزان مصرف انرژی در ساختمان های ایران 6 / 2 برابر بیشتر از میانگین دنیای است. مصرف انرژی در لوازم خانگی در ایران 76 / 1 برابر بیشتر از میانگین دنیای است.

دهنوی از چالش های موجود در اجرای این قوانین گفت: تعدد قوانین و در بعضی موارد تناقضات و عدم تدوین دستورالعمل های اجرایی، عدم هماهنگی و همکاری بین بخشی مرتبط با حوزه انرژی، عدم اطلاع کافی از قوانین مشابه در خارج از کشور، عدم شناخت ظرفیت ها و منابع موجود در کشور (وجود شرکت های مرتبط با انرژی- آموزش و بروز رسانی)، عدم تخصیص بودجه متناسب برای اجرای قوانین و طرح ها از مهمترین مشکل این حوزه است.

بعد از آن عادل محقق از اصلاح سیاست ها و تحول بازار برای افزایش کارایی انرژی در بخش ساختمان گفت.

او گفت که هدف اصلی بازار این است که انرژی از بخش غیرمولد به بخش مولد تبدیل گردد.

به گفته محقق این پروژه در مرحله پایلوت است که در چندین ساختمان مسکونی، قدیمی و جدید، دولتی و تجاری اجرا می گردد تا در مرحله عمل نواقص کار تعیین گردد.

بعد از آن مقرر شد که بخش خصوصی نظر اصلاحی خود را در این زمینه ارائه دهد.

در آخر جلسه آرش نجفی درباره منطق بازار و اقتصاد گفت در بازار باید ذی نفع ها بتوانند بدون ریسک اموال خودشان را سرمایه گذاری نمایند و از سرمایه خود بهره بگیرند وگرنه بخش خصوصی از پذیرش ریسک سرباز می نماید و بهینه سازی رخ نمی دهد.

در سرانجام نشست دادرس و خسرو سیفی هم از لزوم بهینه سازی گفتند و اینکه باید از مکانیسم های حمایتی و نظام رگلاتوری توجه گردد.